Na co głównie zwracać uwagę w żywieniu:

- Posiłki spożywaj regularnie o tej samej porze dnia. Staraj się codziennie spożywać podobne ilości żywności zawierającej dużo skrobi.
-Staraj się osiągnąć masę ciała zbliżoną do prawidłowej i utrzymaj ją.
- Spożywaj więcej produktów zawierających dużo błonnika. Szczególnie korzystny dla zdrowia jest błonnik zawarty w grochu, fasoli, soi, warzywach, owocach i płatkach owsianych.
- Ograniczaj spożycie tłuszczów, szczególnie masła, smalcu i słoniny, a także tłustych mięs, wędlin, serów i produktów smażonych.
- Ograniczaj spożycie cukru i produktów zawierających duże jego ilości.
- Nie używaj dużo soli.

Należy podkreślić, że w Twojej diecie zalecane są normalne produkty spożywcze, właściwe także dla ludzi zdrowych. Produkty, które kupujesz dla siebie, może spożywać cała rodzina. Dieta stosowana w cukrzycy nie wymaga produktów specjalnych, sprzedawanych jako "żywność dla chorych na cukrzycę".
Ważną cechą zdrowego żywienia jest jego urozmaicenie. Nie ma bowiem produktu spożywczego, który by zawierał wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w dużych ilościach. Dlatego mało urozmaicone pożywienie może powodować niedobory niektórych składników pokarmowych. Jest bardzo ważne, aby codziennie spożywać produkty zbożowe, warzywa, owoce, mleko i jego przetwory, produkty wysokobiałkowe (ryby, drób, chude mięso, nasiona roślin strączkowych) i tłuszcze. Nie tylko dzienna, lecz także jednorazowa racja pokarmowa powinna być urozmaicona.

PRODUKTY ZBOŻOWE

Produkty spożywcze zaliczane do tej grupy zawierają dużo skrobi, która po stopniowym strawieniu i rozłożeniu w przewodzie pokarmowym do cząsteczek glukozy dostarcza komórkom organizmu materiału do przemian energetycznych. Skrobia jest więc potrzebna, a produkty dostarczające jej powinny stanowić podstawę dziennej racji pokarmowej. Dla pacjenta chorego na cukrzycę ważne jest, aby ilość spożywanej skrobi była każdego dnia podobna. Tej zasady łatwo jest przestrzegać, posługując się wytycznymi odnośnie do realizacji diety w praktyce, umieszczonymi na końcu nieniejszego opracowania. Produkty zbożowe z pełnego wymiału ziarna, takie jak razowy chleb, płatki owsiane, müsli, zawierają także dużo błonnika. Jest on bardzo ważny dla prawidłowej pracy przewodu pokarmowego. Wysokie spożycie błonnika zapobiega zaparciom stolca, uchyłkowatości jelita grubego, a nawet jego nowotworom.

WARZYWA I OWOCE

Większość ludzi w Polsce spożywa za mało warzyw i owoców. Pożądane jest codzienne spożywanie około 700 g warzyw (z ziemniakami łącznie) i około 300 g owoców. Warzywa i owoce zawierają dużo rozpuszczalnego błonnika, który opóźniając wchłanianie glukozy z jelit, obniża jej stężenie we krwi. Rozpuszczalny błonnik pomaga także obniżyć stężenie cholesterolu w surowicy.
Soki owocowe spożywane w dużych ilościach mogą również podnieść stężenie glukozy we krwi. Zachowaj więc umiar. Jeżeli lubisz soki, to spożywaj je raczej z posiłkiem lub rozcieńczone wodą mineralną.

MLEKO l JEGO PRZETWORY

Mleko, jogurty, kefiry i sery zawierają białko i wapń. Mogą także zawierać dużo tłuszczu, którego powinieneś unikać.
Wybieraj mleko o malej zawartości tłuszczu, to znaczy 0,5%, lub nawet zupełnie pozbawione tłuszczu. Jogurt naturalny jest dla Ciebie lepszy niż owocowy, ponieważ zawiera mniej cukru. Sery twarde zawierają zazwyczaj dużo tłuszczu. Unikaj więc nadmiernego ich spożycia. Spośród serów białych wybieraj chude.
Warzywa i owoce zawierają także witaminy anty-oksydacyjne, to jest C, E i beta-karoten. Odpowiednio wysokie spożycie tych witamin zmniejsza zagrożenie miażdżycą.
Powinno się spożywać warzywa na surowo, w postaci sałatek. Jeżeli je gotujesz, to krótko i w małej ilości wody. Jeżeli smażysz, to tylko w malej ilości oleju rzepakowego lub oliwy. Do gotowanych warzyw nie dodawaj masła ani margaryny. Dobrze jest przyprawiać je sokiem cytrynowym lub jogurtem.
Świeże owoce są dla Ciebie zdrowsze niż konserwowane lub suszone. Mniej słodkie owoce są bardziej polecane niż bardzo słodkie, takie jak winogrona. Bardzo słodkie owoce spożyte w większych ilościach mogą podnieść stężenie glukozy we krwi. Zachowaj więc ostrożność.

MIĘSO I INNE PRODUKTY BIAŁKOWE

Te produkty są cennym źródłem białka. Liczne spośród nich zawierają witaminy i składniki mineralne, w szczególności żelazo i cynk. Mogą niestety zawierać duże ilości tłuszczu.
Mięso spożywaj tylko chude, po usunięciu widocznego tłuszczu, najlepiej gotowane lub pieczone na ruszcie. Z wywarów mięsnych usuwaj pływający na powierzchni tłuszcz.
Drób spożywaj po zdjęciu skóry. Pamiętaj, że kaczka i gęś są tłuste i niewłaściwe dla Ciebie.
Ryby, także tłuste, są bardzo zalecanym produktem. Spożywaj je dwa razy w tygodniu, gotowane, duszone lub z rusztu. Unikaj smażenia na tłuszczu.
Fasola, groch lub soja są bardzo dobrymi zamiennikami mięsa. Spożywaj je 1 raz w tygodniu. Wędliny wybieraj tylko bardzo chude. Te z mielonego mięsa (dotyczy to także parówek) zawierają zwykle dużo tłuszczu. Trzeba ich unikać.

TŁUSZCZE

Tłuszcze są bardzo kaloryczne. Możesz je spożywać w ograniczonych ilościach. Tłuszcze zwierzęce, takie jak masło, śmietana, słonina, smalec, podnoszą stężenie cholesterolu w surowicy i zwiększają krzepliwość krwi. Dotyczy to także tłustych mięs, tłustych serów i tłustego mleka. Powinieneś tych produktów unikać.
Tłuszcze roślinne, takie jak oleje jadalne i miękkie margaryny (pakowane w plastikowe kubki), nie podnoszą stężenia cholesterolu i nie nasilają krzepliwości krwi. Należy je spożywać, lecz w ograniczonych ilościach.
Należy unikać smażenia. Jeżeli czasem to czynisz, to używaj do tego celu oleju rzepakowego lub oliwkowego. Do sałatek warzywnych nadają się wszystkie oleje.
Jeżeli smarujesz pieczywo, smaruj cienką warstwą, używając miękkich margaryn, najlepiej o obniżonej zawartości tłuszczu. Polecane są margaryny posiadające znak "Profilaktyka cholesterolowa".
Jaj spożywaj nie więcej niż 2 sztuki tygodniowo. Zawierają dużo cholesterolu. Unikaj smażenia.
Nie jadaj podrobów i pasztetów. Zawierają dużo cholesterolu, a niektóre także dużo tłuszczu.

SÓL

Większość spośród nas spożywa za dużo soli. Może ona spowodować u niektórych ludzi nadciśnienie krwi. Wysokie spożycie soli utrudnia leczenie nadciśnienia. Unikaj słonych produktów, zwłaszcza produktów konserwowanych, które zawierają zwykle dużo soli.
Oszczędnie stosuj sól w kuchni i nie stawiaj solniczki na stole. Używaj przypraw ziołowych i korzennych zamiast soli.

CUKIER l SŁODYCZE

Zgodnie z od dawna ustalonym poglądem, ludzie chorzy na cukrzycę powinni ograniczać spożycie cukru. Dziś jest to łatwiejsze niż dawniej z powodu dostępności sztucznych środków słodzących, takich jak aspartam, acesulfan K czy nawet sacharyna. Nie znaczy to jednak, że cukier musi być całkowicie wyłączony z diety. Jeżeli na co dzień odżywiasz się racjonalnie, przestrzegając zasad opisanych w tej książeczce, to spożycie słodkiej potrawy przy szczególnych okazjach nie jest dużym błędem. Taka słodka potrawa, np. deser po obiedzie, powinna być jednak niewielka i spożyta w większym posiłku, złożonym z dozwolonych produktów. Należy unikać spożywania słodyczy między posiłkami głównymi. Trzeba także rozumieć, że te szczególne okazje nie powinny zdarzać się zbyt często.
Pragniemy wreszcie podkreślić, że ludzie z nadwagą powinni ograniczać słodycze bardziej niż szczupli.

ALKOHOL

Codzienne spożywanie alkoholu, nawet w małych ilościach, a także okazjonalne spożywanie większych ilości, przez chorego na cukrzycę, jest wysoce niepożądane. Alkohol może spowodować spadek stężenia glukozy we krwi poniżej bezpiecznych granic (hipoglikemia) u pacjenta przyjmującego leki hipolipemiczne. Może także być przyczyną wzrostu stężenia triglicerydów i cholesterolu, co w cukrzycy zdarza się często i sprzyja wówczas rozwojowi miażdżycy.
Jednakże okazjonalne spożycie małej dawki alkoholu jest dopuszczalne. Przez małą dawkę alkoholu rozumiemy dwa drinki. Za 1 drinka przyjmuje się kieliszek wódki, lampkę (100 ml) wina lub szklankę piwa.
Dla pacjenta chorego na cukrzycę jest bardzo ważne, aby nie spożywać alkoholu na pusty żołądek. Jeżeli decydujesz się na wypicie drinka, to tylko z posiłkiem. Niebezpieczeństwo hipoglikemii jest wówczas mniejsze.

Pamiętaj, że: 1 kieliszek wódki = 55 kcal.

Spożyty alkohol powinieneś wliczyć do kaloryczności dziennej racji pokarmowej.

NAPOJE

Powinieneś spożywać nie mniej niż 1,5 litra płynów dziennie. Może to być woda mineralna, herbata, kawa, soki owocowe. Wartość kaloryczna tych ostatnich powinna być wliczona do ogólnej zawartości spożywanych kalorii. Należy pamiętać, że kawa ziarnista, parzona w szklance lub gotowana, podnosi stężenie cholesterolu w surowicy. Jeżeli kawę parzysz w szklance, to używaj do tego celu kawy posiadającej znak "Profilaktyka cholesterolowa".